Madde bağımlılığı, aniden gelişen veya madde kullanımıyla hemen başlayan bir durum değildir. Bu, zaman içinde gelişen ve gerçekleşen bir süreçtir. Bu sürecin hangi aşamasında olunduğunu bilmek, uygulanacak tedavi yöntemi açısından büyük önem taşır.

Sosyal Çevre ve Akran Baskısı
Ergenlik döneminde, gençler ailelerinden daha fazla arkadaşlarıyla vakit geçirmeye başlarlar. Madde kullanma süreci de, genellikle gencin sosyal çevresindeki değişimle başlar. Bu süreçte en önemli faktör, gence maddeyi getirecek arkadaş çevresidir. Bir gencin çevresinde madde kullananlar arttıkça, onun da madde kullanma ihtimali artar. Kendini arkadaş grubunda önemli hissetmek ve kabul görmek istemesi, gencin madde tekliflerine karşı direncini zorlaştırır. Kişinin maddelerin zararları hakkında bilgisi olsa da, çoğu zaman akran baskısına karşı durmakta zorlanır.

Merak ve İlk Deneme
Madde bağımlılığı sürecinde ilk adım, merak ve deneme davranışıdır. Kişide, merakın yanı sıra maddelerin etkilerine yönelik bir korku da bulunur. Ancak merak, korkuyu yenerek kişi “Bir kereden bir şey olmaz.” diyerek ilk denemeyi yapar. Sonuçta, kişinin maddeye olan korkusu azalır. Çoğu zaman, ilk defa yapılan kullanım, diğer kullanımların önünü açar. Sigara veya alkol kullanımı, bu süreçte belirleyici faktörlerdendir. Çünkü sigara kullanan bir gence, “Bu da sigara gibi bir şey!” denerek başka maddelerin teklif edilmesi daha kolaydır. Bu yüzden bağımlılık sürecinde mücadele edilmesi gereken ilk madde, sigaradır. Sigara kullanmayanların diğer maddeleri kullanma ihtimali daha düşüktür. Alkol kullanan kişiler de alkollü olduklarında daha kötü kararlar verebilir ve kendilerine sunulan madde tekliflerine daha kolay “Evet!” diyebilirler.

Alışma ve Bağımlı Olmaya Doğru İlerleme
Kişi, her denemede bir daha denememeye dair kendine söz verir. Ancak arkadaş ortamında yapılan tekliflere “Hayır!” diyemez. Madde kullanımını denetleyebileceğini ve istediği zaman bırakabileceğini düşünür. Çevresinde gördüğü ya da anlatılan bağımlılar gibi olmadığını, onların zayıf karakterli insanlar olduklarına inanır. Madde kullanımının zamanla sorun oluşturduğunu fark etse de, bağımlı olmadığına inandığı için herhangi bir adım atmaz. Bu dönemde, okul ve sosyal kurallara karşı başkaldırı kültürü güçlenir. Genç, madde kullanım problemi nedeniyle okula gitmemeye, derslere ilgisini kaybetmeye ve birçok davranış bozukluğuna yol açar. Bu aşamada, gençler yetişkin kontrolünden uzak ortamlarda vakit geçirmeyi tercih ederler. Yetişkin gözetiminden uzaklaştıkça, madde kullanma kültürü bir yaşam tarzına dönüşür.

Bağımlılığa Teslim Olma
Kişi, bağımlı olduğunu fark ettiğinde, çevresindeki madde kullanan diğer kişilerden, bu hastalığın düzelemeyeceği ve maddeyi asla bırakamayacağına dair telkinler alır. Bu, kişinin tedaviye başvurmasını engeller. Kişi, kendini madde bağımlısı olarak kabul ettikten sonra, yaşamını sadece madde temin etmeye odaklar. Bu aşamada, bağımlı kişi parayı temin edebilmek için her türlü suçu işleyebilir.

Tedavi Süreci
Madde bağımlılığının kabul edilmesi gibi, tedavinin kabulü de oldukça zordur. Tedavinin başlaması, işin bittiği anlamına gelmez. Kişi, tedaviye başlarken sadece maddeyi bırakacağına odaklanır, ancak arkadaş çevresi, yaşam biçimi ve alışkanlıklarını da değiştirmesi gerektiğini öngöremez.

Visited 3 times, 1 visit(s) today